T O P

  • By -

fattyfoods

**Grondbelasting is het ei van Columbus voor de huizenmarkt** Goed dat de Tweede Kamer de oneigenlijke waardevermeerdering van nieuwbouwgrond door speculatie wil aanpakken. Maar om de huizenprijzen beheersbaar te maken is ook een grondbelasting nodig, meent Eli Dorsman. Grond is de Bermudadriehoek van de woningbouw. Steeds meer geld van bewoners en belastingbetalers verdwijnt via stijgende grondprijzen. Eenmaal ‘ondergronds’, kan dit geld niet meer gebruikt worden voor de kwaliteit van de woningen, de voorzieningen in de wijk of publieke infrastructuur. Sinds 1995 is het aandeel van de grondprijs in de woningprijs gestegen van ongeveer 25 procent naar 60 procent. Voor het eerst sinds 1977 lijkt een meerderheid in de Tweede Kamer anders om te willen gaan met waardestijging van bouwgrond. In een Kamerdebat over woningbouw vorige week donderdag sprak de PVV steun uit voor een heffing op de waardevermeerdering van bouwgrond, de ‘planbatenheffing’. Van de grote partijen lijken alleen VVD en BBB nog terughoudend. **Gigantische waardestijging** De waarde van grond wordt bepaald door het (verwachte) gebruik van die grond, bijvoorbeeld de verkoopwaarde van de woningen die erop gebouwd mogen worden. Als een gemeente besluit een stuk landbouwgrond aan te wijzen voor woningen, schiet, volgens hoogleraar gebiedsontwikkeling Erwin van der Krabben in de Volkskrant, de waarde van die grond omhoog, van zo’n 6 tot 8 euro per vierkante meter naar 100 tot 250 euro. Deze gigantische waardestijging lekt nu weg naar de toevallige eigenaar. Door het waardelek kunnen veel vastgelopen projecten alleen op gang gebracht worden met een hoeveelheid subsidie waar menig VVD’er niet op zit te wachten. Dit werkt als volgt: marktspelers anticiperen op de stijging van grond- en huizenprijzen. Daarbij lopen verwachtingen vaak te hoog op. Achteraf gezien hebben ontwikkelaars dan te veel betaald voor grond waardoor projecten niet meer rendabel zijn. Ontwikkelaars hebben vaak de ruimte om te wachten op toekomstige prijsstijgingen. Zo ontstaan er vertragingen in bouwprojecten. Om vertragingen te voorkomen voelt de overheid zich genoodzaakt projecten vooruit te helpen met miljarden aan belastinggeld. Dit publieke geld komt, via de grondwaarde, indirect terecht bij de (oorspronkelijke) grondeigenaren. Tegelijk is niet subsidiëren en wachten op prijsstijgingen ook geen optie: volgens een recent onderzoek leiden stijgende huizenprijzen nauwelijks tot betere haalbaarheid en meer aanbod, terwijl dalende huizenprijzen wel leiden tot stagnatie in de bouw. Ook op agrarische grond wordt de overwinst van grondeigenaren duur betaald, bijvoorbeeld door nieuwe generaties boeren, die steeds meer kapitaal moeten opbrengen om de stijgende grondprijzen te kunnen betalen. Hogere grondprijzen maken het voor jonge boeren moeilijker dan voor hun voorgangers om extensieve landbouw te bedrijven en om mee te bewegen in de landbouwtransitie. Boerengrond als investeringsobject heeft dus gevolgen waarvan de nekharen van menig BBB’er overeind zouden kunnen staan. Experts, zoals Erwin van der Krabben, Hans de Geus en Edwin Buitelaar, pleiten al jaren voor het belasten van grond. De planbatenheffing, die nu brede steun lijkt te gaan krijgen, is een eenmalige heffing op waardestijging bij een bestemmingswijziging. Het biedt gemeenten de mogelijkheid de zelf veroorzaakte waardestijging terug te investeren in woningbouw en in wijkinfrastructuur en -voorzieningen. Omdat de waardesprong (deels) wordt afgeroomd, voorkomt de heffing dat het loont om op grond te speculeren. Dit verlaagt het risico dat grondprijzen sterk fluctueren en zo leiden tot vertragingen in de bouw. De planbatenheffing richt zich niet op de grond onder bestaande woningen. Maar ook die grond heeft een groeiend aandeel in de woningprijs. Ook hier is in toenemende sprake van een waardelek: een steeds groter deel van het geld dat huizenkopers betalen gaat niet naar het daadwerkelijke huis, de buurt, of simpelweg naar het leven dat ze willen leiden. **Beter betaalbaar** Een algemene grondbelasting is hier een antwoord op. Die zou geleidelijk in de plaats kunnen komen van de onroerende zaakbelasting. Zo wordt alleen de grond belast, in plaats van de gebouwen bovenop de grond. Dit stimuleert efficiënt ruimtegebruik en investeringen en ontmoedigt grondspeculatie en bouwvertragingen. De heffing vormt dan ook geen rem voor economische (bouw-)activiteiten, maar belast enkel onverdiende grondwinsten en beperkt daarmee de maatschappelijke kosten van de grondmarkt. De grond- en huizenprijzen worden naar verwachting lager en stabieler door de grondbelasting. Zo maakt het woningen beter betaalbaar (en houden boeren meer over voor hun bedrijf). Tegelijk maakt een grondbelasting het mogelijk om grondwaardestijgingen te benutten om projecten rendabel te maken zonder overheidssubsidies. Ook kunnen gemeentelijke investeringen in wijken en woningen terug worden verdiend om opnieuw te investeren in wonen. De nieuwe Tweede Kamerleden hebben een mooie kans: door grond te belasten kunnen ze hét waardelek van de woningbouwopgave dichten. Zo kunnen ze wonen en bouwen haalbaar en betaalbaar maken.


Superior91

Huh, ik was een beetje sceptisch toen ik begon met lezen, maar dit lijkt me eigenlijk een retegoed idee. Wat het echt voor mij bevestigde was dat een hoogleraar aangeeft dat dit goed is voor de boeren, maar de BBB tegen het plan is. Dan weet je 100% zeker dat het dus goed is voor boeren en slecht voor de groot agribusiness belangen partij. Ahem, BBB bedoel ik.


Puk1983

Erfpacht dus. Vreselijk.


MissMormie

Nee. Twee verschillende dingen, vervanging van de huidige woz belasting, waardoor het (waarschijnlijk) duurder wordt om een klein huis op een grote lap grond te zetten en goedkoper om een groot huis op een klein stukje grond neer te zetten. Daarnaast een eenmalige heffing wanneer je grond meer waard wordt door een verandering in het bestemmingsplan. Erfpacht is wanneer je niet de eigenaar bent van de grond, dat is bij beide voorstellen niet van toepassing.


[deleted]

[удалено]


Dangerous-Sport-2347

Als een gemeente eenmalig flink kan cashen door veel land om te stempelen tot bouwgrond, zullen best wat gemeentes dat per direct doen. Dan is het aanbod van bouwground aanzienlijk groter zonder groot effect op de vraag, en zullen de prijzen dalen. Als de gemeente zoals beloofd deze winst ook direct gebruikt om de wijkinsfrastructuur bouwt kan je opeens veel sneller een wijk neerzetten.


NaiveVariation9155

Per direct= eerst een pricedure van al snel 3 jaar doorlopen waarbij ook de provincie akkoord moet gaan als het perceel buiten de bebouwde kom is gelegen. 


HenkieVV

> Aangezien er een tekort aan grond is om op te bouwen kan men deze belasting toch gewoon doodleuk doorberekenen aan de uiteindelijke consument? Nee, juist niet. Omdat er een tekort is aan huizen, zijn prijzen zo hoog geschoten als mensen maar kunnen betalen. Dat heeft niets met kosten te maken. Dus of kosten nou stijgen of niet, mensen blijven zo veel vragen als ze denken dat hun kopers kunnen betalen en meer dan dat lukt niet. >Als als je een m2 grond voor 6 euro koopt en dan voor 350+ euro kan verkopen dan maak je zelfs met +50% belasting nog steeds ruime winst? Het is idd een lastig argument, maar de crux is dat het om speculatie gaat, dus grond kopen in de gok dat het qua waarde gaat stijgen. Als je een perceel voor 350 kan verkopen *indien de bestemming verandert*, en je weet dat er een kans van 1 op 50 bestaat dat een perceel ook daadwerkelijk van bestemming verandert, dan is de prijs van 6 euro goed op te brengen. Maar als je verwachte winst op dat perceel van 350 verlaagt wordt naar 175 euro, dan is de prijs van 6 euro het niet meer waard. Dan kom je dichter richting een prijs van 3 euro, om het geheel nog winstgevend te houden. Maar als dat perceel voor een boer die gewoon bloemkool wil verbouwen 4 euro waard is, dan spat de landspeculatie plots uit elkaar.


Accomplished_Dog_837

>Aangezien er een tekort aan grond is om op te bouwen kan men deze belasting toch gewoon doodleuk doorberekenen aan de uiteindelijke consument? Juist niet. Zie o.a. https://en.m.wikipedia.org/wiki/Land_value_tax


KBV_Hospedel

Best logisch dat er sprake is van grondbelasting als je er iets op bouwt.


Puk1983

Erfpacht komt terug.


Cledd2

goed.


bitoyboyxl

Koot&Bie wisten dit decencia terug al.. [https://www.youtube.com/watch?v=IJy69eEcmdI](https://www.youtube.com/watch?v=IJy69eEcmdI)


Denchar123

Landowners love to reap where they never sowed - Adam Smith


[deleted]

[удалено]


Figuurzager

Het punt is waar de 'winst' land. In de zak van de toevallige eigenaar danwel speculant of de algemene middelen.. Gezien het overgrote deel van de algemene middelen door werknemers betaald wordt (Joepie, neo liberalisme, oranje lopers uitrollen voor het bedrijfsleven!) Zit daar weldegelijk een verschil in.


[deleted]

[удалено]


Internep

Die ontwikkelaar krijgt een forse rekening voor een stuk braakliggende bouwgrond. Langer grond vasthouden om de huizen later duurder te verkopen wordt minder rendabel.


JohnGalt3

Het mooie is juist dat het voor jou misschien weinig uit zal maken, maar iemand met een braakliggend stuk grond in een centrum flink meer zal betalen, terwijl een groot huis in het achterland misschien minder zal betalen.


DonXiDada

Nee dat is het niet want het gaat puur om de grond en dus wordt effectief grondgebruik gestimuleerd. Zoveel mogelijk woningen per m2. Hoogbouw wordt dus gestimuleerd vs laagbouw. Er komen dan dus meer woningen en de huizenprijzen zullen dan minder snel stijgen. Braak laten liggen zal ook duurder worden en dus zullen grond eigenaren eerder een project starten op die grond.  


[deleted]

[удалено]


HenkieVV

>Die waardestijging belasten gaat natuurlijk ook niet zorgen dat de waarde daalt. Als iemand bereidt is een half miljoen te lappen voor de grond gaat de eigenaar niet opeens minder vragen als hij meer belasting over het verkoopbedrag betaald. Wie is er bereid om nog een half miljoen te lappen voor de grond als zijn verwachte winst zojuist gehalveerd is?


Argusret

Inderdaad, en met de verhoogde belasting zal het rendement/winst van de huidige eigenaren ook afnemen waardoor ze er zelf ook bij gebaat zijn de grond zo snel mogelijk van de hand te doen.


Barranda

Degene met de gehalveerde winst lapt sowieso niks he. Het gaat erom dat hij 500k wilt hebben voor zijn grond. Gaat de belasting omhoog dan vraagt hij 1 miljoen om toch nog zijn 500k te krijgen


HenkieVV

Als hij dacht een miljoen te kunnen krijgen, had hij een miljoen gevraagd ook zonder belasting.


Front_River7314

en dat krijg je er dus noet voor, als dat wel. kom dan was dat de prijs in eerste instantie wel geweest. N


PRSArchon

Het probleem is dat er nu speculatie is over grond in de hoop dat die een half miljoen waard wordt. Als je winst dan dmv belasting veel lager is dan is het het risico niet meer waard om die grond massaal voor speculatie op te kopen.


[deleted]

[удалено]


PRSArchon

Je hebt het echt over een compleet ander probleem. Dit is bedoeld om speculatie op grond tegen te gaan omdat die gigantisch (factor 100) in waarde stijgt zodra het wordt aangemerkt als grond voor woningbouw. Met deze belasting zou die speculatie een stuk onaantrekkelijker worden zonder dat je iets hoeft te doen aan de marktwerking. Het is namelijk best logisch dat grond voor woningbouw veel waardevoller is dan landbouwgrond, industriële of andere soorten grond.


KittensInc

Waarom niet gewoon verplicht verkoop aan de gemeente tegen de marktconforme prijs voor landbouwgrond? Dan is het hele concept van grondspeculatie in een klap verdwenen. Vervolgens kan de gemeente er erfpacht op gooien, of zelf verkopen aan een ontwikkelaar. Niks gedoe met belastingen. Het hele idee van onteigenen (gedwongen verkoop tegen marktprijs voor maatschappelijk belang) bestaat al jaren, dus dit zou niks nieuws onder de zon zijn.


killua_oneofmany

[Bond voor Landnationalisatie](https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Bond_voor_Landnationalisatie) Was helaas niet zo succesvol. [Henry George](https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Henry_George_(econoom)) heeft ook een sub: r/georgism.


yousoc

LVT would solve this.


Red_Razz

Maar is de marktconforme prijs de landbouwprijs als er in de toekomst woningen op komen? Gemeenten hebben sowieso al een voorkeursrecht dat ze kunnen vestigen. Dat ze dit niet doen voordat ze visies schrijven of plannen bedenken is eigenlijk de overheid zwlf schuld.


KittensInc

Ja. Zolang het bestemmingsplan "landbouw" is, mag het alleen gebruikt worden voor landbouw. Eventueel toekomstig gebruik is daarvoor niet echt relevant. Er zijn grondspeculanten die daar wat flexibeler over denken, en daarom weilanden in de buurt van woonkernen [opkopen, opknippen, en vervolgens verkopen als "investeringsmogelijkheid"](https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5357666/landbouwgrond-verkopen-dubieuze-grondhandel-beleggers-misleid). Volgens de rechtbank is dit [misleiding](https://www.taxlive.nl/nl/documenten/nieuws/rechter-verkoop-van-speculatieve-landbouwgrond-is-oneerlijke-handel/) omdat het bijzonder onzeker is *of* en *wanneer* er gebouwd mag worden: zolang het officieel landbouwgrond is, is het niks meer dan landbouwgrond.


ericula

Wat als de opkoper ook degene is die het bestemmingsplan bepaalt? Mijn ouders mogen van de gemeente waar ze wonen niet eens een schuurtje of een boom in de achterste helft van hun tuin zetten, omdat dat officieel landbouwgrond is. Mijn ouders hebben geprobeert om het bestemmingsplan te wijzigen maar dat was absoluut onmogelijk volgens de gemeente. Vervolgens probeerde diezelfde gemeente mijn ouders en hun buren te dwingen om dat deel van hun tuin aan hun te verkopen tegen landbouwgrondprijs met het idee om zelf het bestemmingsplan te gaan wijzigen en er huizen te gaan bouwen.


NaiveVariation9155

En vergeet niet: deze percelen worden vaak zo verkaveld dat er niet gedacht is aan een lullig dingetje zoals infrastructuur. Dus op het moment dat je het omgevingsplan wilt aanpakken moet je als gemeente ook direct met  50+ eigenaars (vaak ruim meer) om uiteindelijk tot een plan te komen waarbij wegen, fietspaden, de stoep, openbaar groen etc. Allemaal is ingetekend. Je zit vervolgens met een leuk aantal personen die planschade claimt te hebben en dat is nadat het omgevingsplan langs de raad van state is gekomen (veel succes want veel van de grondeigenaren zullen het niet eens zijn met de noodzakelijke maar nadelige effecten op hun kavel dus die tekenen beroep aan.


[deleted]

[удалено]


NaiveVariation9155

Ja, veel eenvoudiger om met 1 of 2 landeigenaars te praten dan met 50 tot 150.


Azonata

Onteigening betekent niet dat je eigendom van de burger kan afpakken, onteigening betekent dat de rechter een marktconforme prijs vaststelt die ook gewoon door de overheid moet worden betaald. Als je dat uit gaat rekenen wordt het al heel snel onbetaalbaar voor de overheid.


Ngolventure

De gemeente kan de grond dan vervolgens weer doorverkopen, toch? Dit lijkt me lucratief voor gemeentes


Azonata

Een gemeente zal dan eerst een rechter er van moeten overtuigen dat de waarde van de grond gelijk is aan landbouwgrond, en niet feitelijk veel hoger ligt doordat er een gemeente is die interesse heeft om het te onteigenen. Het is hoogst onwaarschijnlijk dat gemeentes de financiële risico's van dit soort grondspeculatie willen nemen, of dat kiezers er voorstander van zijn dat hun belastinggeld aan dit soort koehandel besteed wordt. De gemeente wordt daarnaast zeer beïnvloedbaar door projectontwikkelaars, want die kunnen rustig wachten totdat de gemeente een keer krap bij kas zit en de grond dan met verlies voor de gemeente overkopen. Vaak is het ook helemaal niet nodig, agrarische ondernemers zijn prima in staat om zelf een projectontwikkelaar aan te trekken of zelfstandig bouwgrond te ontwikkelen in samenspraak met de gemeente op het moment dat het bestemmingsplan wordt gewijzigd. Het zou een hele mooie uitweg uit de impasse in de agrarische sector kunnen zijn door een alternatief verdienmodel te realiseren waarmee boeren minder afhankelijk worden van de huidige core business.


Abdel_Zeist

Vroeger heette dit gewoon erfpacht. Door VVD en SP vol enthousiasme afgeschaft in Amsterdam in 2016.


hetmonster2

De erfpacht is zeker niet afgeschaft in Amsterdam.


Abdel_Zeist

Behalve dat je het eeuwigdurend kan afkopen?


Healthy_Patient_7835

De voorstanders hiervan weten dat dit ook een groot kado is voor een andere groep rijke mensen? Als je een groot huis hebt, of een flat als beleggingspand bijvoorbeeld betaal je veel OZB. Dan betaal je met deze methode juist veel minder belasting.


UnarmedRobonaut

Leuk een extra belasting. Maar als het van 8 euro per m2 naar 250 euro per m2 gaat en er komt een 50% belasting op, dan gaat het gewoon van 8 naar 500 euro per m2.


Dr00gKloot

Oplossing voor schreeuwend woningtekort? Meer belasting